Definify.com
Definition 2025
wach'iy
wach'iy
Quechua
Noun
wach'iy
Declension
declension of wach'iy
| singular | plural | |
|---|---|---|
| nominative | wach'iy | wach'iykuna |
| accusative | wach'iyta | wach'iykunata |
| dative | wach'iyman | wach'iykunaman |
| genitive | wach'iypa | wach'iykunap |
| locative | wach'iypi | wach'iykunapi |
| terminative | wach'iykama | wach'iykunakama |
| ablative | wach'iymanta | wach'iykunamanta |
| instrumental | wach'iywan | wach'iykunawan |
| comitative | wach'iynintin | wach'iykunantin |
| abessive | wach'iyninnaq | wach'iykunannaq |
| comparative | wach'iyhina | wach'iykunahina |
| causative | wach'iyrayku | wach'iykunarayku |
| benefactive | wach'iypaq | wach'iykunapaq |
| associative | wach'iypura | wach'iykunapura |
| distributive | wach'iyninka | wach'iykunanka |
| exclusive | wach'iylla | wach'iykunalla |
possessive forms of wach'iy
ñuqap - first-person singular
| ñuqap (my) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | wach'iyniy | wach'iyniykuna |
| accusative | wach'iyniyta | wach'iyniykunata |
| dative | wach'iyniyman | wach'iyniykunaman |
| genitive | wach'iyniypa | wach'iyniykunap |
| locative | wach'iyniypi | wach'iyniykunapi |
| terminative | wach'iyniykama | wach'iyniykunakama |
| ablative | wach'iyniymanta | wach'iyniykunamanta |
| instrumental | wach'iyniywan | wach'iyniykunawan |
| comitative | wach'iyniynintin | wach'iyniykunantin |
| abessive | wach'iyniyninnaq | wach'iyniykunannaq |
| comparative | wach'iyniyhina | wach'iyniykunahina |
| causative | wach'iyniyrayku | wach'iyniykunarayku |
| benefactive | wach'iyniypaq | wach'iyniykunapaq |
| associative | wach'iyniypura | wach'iyniykunapura |
| distributive | wach'iyniyninka | wach'iyniykunanka |
| exclusive | wach'iyniylla | wach'iyniykunalla |
qampa - second-person singular
| qampa (your) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | wach'iyniyki | wach'iyniykikuna |
| accusative | wach'iyniykita | wach'iyniykikunata |
| dative | wach'iyniykiman | wach'iyniykikunaman |
| genitive | wach'iyniykipa | wach'iyniykikunap |
| locative | wach'iyniykipi | wach'iyniykikunapi |
| terminative | wach'iyniykikama | wach'iyniykikunakama |
| ablative | wach'iyniykimanta | wach'iyniykikunamanta |
| instrumental | wach'iyniykiwan | wach'iyniykikunawan |
| comitative | wach'iyniykintin | wach'iyniykikunantin |
| abessive | wach'iyniykinnaq | wach'iyniykikunannaq |
| comparative | wach'iyniykihina | wach'iyniykikunahina |
| causative | wach'iyniykirayku | wach'iyniykikunarayku |
| benefactive | wach'iyniykipaq | wach'iyniykikunapaq |
| associative | wach'iyniykipura | wach'iyniykikunapura |
| distributive | wach'iyniykinka | wach'iyniykikunanka |
| exclusive | wach'iyniykilla | wach'iyniykikunalla |
paypa - third-person singular
| paypa (his/her/its) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | wach'iynin | wach'iyninkuna |
| accusative | wach'iyninta | wach'iyninkunata |
| dative | wach'iyninman | wach'iyninkunaman |
| genitive | wach'iyninpa | wach'iyninkunap |
| locative | wach'iyninpi | wach'iyninkunapi |
| terminative | wach'iyninkama | wach'iyninkunakama |
| ablative | wach'iyninmanta | wach'iyninkunamanta |
| instrumental | wach'iyninwan | wach'iyninkunawan |
| comitative | wach'iyninintin | wach'iyninkunantin |
| abessive | wach'iyninninnaq | wach'iyninkunannaq |
| comparative | wach'iyninhina | wach'iyninkunahina |
| causative | wach'iyninrayku | wach'iyninkunarayku |
| benefactive | wach'iyninpaq | wach'iyninkunapaq |
| associative | wach'iyninpura | wach'iyninkunapura |
| distributive | wach'iynininka | wach'iyninkunanka |
| exclusive | wach'iyninlla | wach'iyninkunalla |
ñuqanchikpa - first-person inclusive plural
| ñuqanchikpa (our(incl)) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | wach'iyninchik | wach'iyninchikkuna |
| accusative | wach'iyninchikta | wach'iyninchikkunata |
| dative | wach'iyninchikman | wach'iyninchikkunaman |
| genitive | wach'iyninchikpa | wach'iyninchikkunap |
| locative | wach'iyninchikpi | wach'iyninchikkunapi |
| terminative | wach'iyninchikkama | wach'iyninchikkunakama |
| ablative | wach'iyninchikmanta | wach'iyninchikkunamanta |
| instrumental | wach'iyninchikwan | wach'iyninchikkunawan |
| comitative | wach'iyninchiknintin | wach'iyninchikkunantin |
| abessive | wach'iyninchikninnaq | wach'iyninchikkunannaq |
| comparative | wach'iyninchikhina | wach'iyninchikkunahina |
| causative | wach'iyninchikrayku | wach'iyninchikkunarayku |
| benefactive | wach'iyninchikpaq | wach'iyninchikkunapaq |
| associative | wach'iyninchikpura | wach'iyninchikkunapura |
| distributive | wach'iyninchikninka | wach'iyninchikkunanka |
| exclusive | wach'iyninchiklla | wach'iyninchikkunalla |
ñuqaykup - first-person exclusive plural
| ñuqaykup (our(excl)) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | wach'iyniyku | wach'iyniykukuna |
| accusative | wach'iyniykuta | wach'iyniykukunata |
| dative | wach'iyniykuman | wach'iyniykukunaman |
| genitive | wach'iyniykupa | wach'iyniykukunap |
| locative | wach'iyniykupi | wach'iyniykukunapi |
| terminative | wach'iyniykukama | wach'iyniykukunakama |
| ablative | wach'iyniykumanta | wach'iyniykukunamanta |
| instrumental | wach'iyniykuwan | wach'iyniykukunawan |
| comitative | wach'iyniykuntin | wach'iyniykukunantin |
| abessive | wach'iyniykunnaq | wach'iyniykukunannaq |
| comparative | wach'iyniykuhina | wach'iyniykukunahina |
| causative | wach'iyniykurayku | wach'iyniykukunarayku |
| benefactive | wach'iyniykupaq | wach'iyniykukunapaq |
| associative | wach'iyniykupura | wach'iyniykukunapura |
| distributive | wach'iyniykunka | wach'iyniykukunanka |
| exclusive | wach'iyniykulla | wach'iyniykukunalla |
qamkunap - second-person plural
| qamkunap (your(pl)) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | wach'iyniykichik | wach'iyniykichikkuna |
| accusative | wach'iyniykichikta | wach'iyniykichikkunata |
| dative | wach'iyniykichikman | wach'iyniykichikkunaman |
| genitive | wach'iyniykichikpa | wach'iyniykichikkunap |
| locative | wach'iyniykichikpi | wach'iyniykichikkunapi |
| terminative | wach'iyniykichikkama | wach'iyniykichikkunakama |
| ablative | wach'iyniykichikmanta | wach'iyniykichikkunamanta |
| instrumental | wach'iyniykichikwan | wach'iyniykichikkunawan |
| comitative | wach'iyniykichiknintin | wach'iyniykichikkunantin |
| abessive | wach'iyniykichikninnaq | wach'iyniykichikkunannaq |
| comparative | wach'iyniykichikhina | wach'iyniykichikkunahina |
| causative | wach'iyniykichikrayku | wach'iyniykichikkunarayku |
| benefactive | wach'iyniykichikpaq | wach'iyniykichikkunapaq |
| associative | wach'iyniykichikpura | wach'iyniykichikkunapura |
| distributive | wach'iyniykichikninka | wach'iyniykichikkunanka |
| exclusive | wach'iyniykichiklla | wach'iyniykichikkunalla |
paykunap - third-person plural
| paykunap (their) | singular | plural |
|---|---|---|
| nominative | wach'iyninku | wach'iyninkukuna |
| accusative | wach'iyninkuta | wach'iyninkukunata |
| dative | wach'iyninkuman | wach'iyninkukunaman |
| genitive | wach'iyninkupa | wach'iyninkukunap |
| locative | wach'iyninkupi | wach'iyninkukunapi |
| terminative | wach'iyninkukama | wach'iyninkukunakama |
| ablative | wach'iyninkumanta | wach'iyninkukunamanta |
| instrumental | wach'iyninkuwan | wach'iyninkukunawan |
| comitative | wach'iyninkuntin | wach'iyninkukunantin |
| abessive | wach'iyninkunnaq | wach'iyninkukunannaq |
| comparative | wach'iyninkuhina | wach'iyninkukunahina |
| causative | wach'iyninkurayku | wach'iyninkukunarayku |
| benefactive | wach'iyninkupaq | wach'iyninkukunapaq |
| associative | wach'iyninkupura | wach'iyninkukunapura |
| distributive | wach'iyninkunka | wach'iyninkukunanka |
| exclusive | wach'iyninkulla | wach'iyninkukunalla |
See also
Verb
wach'iy
Conjugation
Conjugation of wach'iy
| infinitive | wach'iy | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| agentive | wach'iq | |||||||
| present participle | wach'ispa | |||||||
| past participle | wach'isqa | |||||||
| future participle | wach'ina | |||||||
| singular | plural | |||||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person inclusive |
1st person exclusive |
2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ñuqa | qam | pay | ñuqanchik | ñuqayku | qamkuna | paykuna | |
| present | wach'ini | wach'inki | wach'in | wach'inchik | wach'iyku | wach'inkichik | wach'inku | |
| past (experienced) |
wach'irqani | wach'irqanki | wach'irqan | wach'irqanchik | wach'irqaniku | wach'irqankichik | wach'irqanku | |
| past (reported) |
wach'isqani | wach'isqanki | wach'isqan | wach'isqanchik | wach'isqaniku | wach'isqankichik | wach'isqanku | |
| future | wach'isaq | wach'inki | wach'inqa | wach'isunchik | wach'isaqku | wach'inkichik | wach'inqaku | |
| imperative | — | qam | pay | — | — | qamkuna | paykuna | |
| affirmative | wach'iy | wach'ichun | wach'iychik | wach'ichunku | ||||
| negative | ama wach'iychu |
ama wach'ichunchu |
ama wach'iychikchu |
ama wach'ichunkuchu |
||||