Definify.com
Definition 2024
խուլ
խուլ
Armenian
Pronunciation
- (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [χul]
Adjective
խուլ • (xul) (superlative ամենախուլ)
- deaf
- (figuratively) remote; obscure
Declension
i-type, animate (Eastern Armenian)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | խուլ (xul) | խուլեր (xuler) | ||
dative | խուլի (xuli) | խուլերի (xuleri) | ||
ablative | խուլից (xulicʿ) | խուլերից (xulericʿ) | ||
instrumental | խուլով (xulov) | խուլերով (xulerov) | ||
locative | — | — | ||
definite forms | ||||
nominative | խուլը/խուլն (xulə/xuln) | խուլերը/խուլերն (xulerə/xulern) | ||
dative | խուլին (xulin) | խուլերին (xulerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | խուլս (xuls) | խուլերս (xulers) | ||
dative | խուլիս (xulis) | խուլերիս (xuleris) | ||
ablative | խուլիցս (xulicʿs) | խուլերիցս (xulericʿs) | ||
instrumental | խուլովս (xulovs) | խուլերովս (xulerovs) | ||
locative | — | — | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | խուլդ (xuld) | խուլերդ (xulerd) | ||
dative | խուլիդ (xulid) | խուլերիդ (xulerid) | ||
ablative | խուլիցդ (xulicʿd) | խուլերիցդ (xulericʿd) | ||
instrumental | խուլովդ (xulovd) | խուլերովդ (xulerovd) | ||
locative | — | — |
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | խուլ (xul) | խուլեր (xuler) | ||
dative | խուլի (xuli) | խուլերի (xuleri) | ||
ablative | խուլից (xulicʿ) | խուլերից (xulericʿ) | ||
instrumental | խուլով (xulov) | խուլերով (xulerov) | ||
locative | խուլում (xulum) | խուլերում (xulerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | խուլը/խուլն (xulə/xuln) | խուլերը/խուլերն (xulerə/xulern) | ||
dative | խուլին (xulin) | խուլերին (xulerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | խուլս (xuls) | խուլերս (xulers) | ||
dative | խուլիս (xulis) | խուլերիս (xuleris) | ||
ablative | խուլիցս (xulicʿs) | խուլերիցս (xulericʿs) | ||
instrumental | խուլովս (xulovs) | խուլերովս (xulerovs) | ||
locative | խուլումս (xulums) | խուլերումս (xulerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | խուլդ (xuld) | խուլերդ (xulerd) | ||
dative | խուլիդ (xulid) | խուլերիդ (xulerid) | ||
ablative | խուլիցդ (xulicʿd) | խուլերիցդ (xulericʿd) | ||
instrumental | խուլովդ (xulovd) | խուլերովդ (xulerovd) | ||
locative | խուլումդ (xulumd) | խուլերումդ (xulerumd) |
Noun
խուլ • (xul)
- deaf person
Declension
i-type, animate (Eastern Armenian)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | խուլ (xul) | խուլեր (xuler) | ||
dative | խուլի (xuli) | խուլերի (xuleri) | ||
ablative | խուլից (xulicʿ) | խուլերից (xulericʿ) | ||
instrumental | խուլով (xulov) | խուլերով (xulerov) | ||
locative | — | — | ||
definite forms | ||||
nominative | խուլը/խուլն (xulə/xuln) | խուլերը/խուլերն (xulerə/xulern) | ||
dative | խուլին (xulin) | խուլերին (xulerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | խուլս (xuls) | խուլերս (xulers) | ||
dative | խուլիս (xulis) | խուլերիս (xuleris) | ||
ablative | խուլիցս (xulicʿs) | խուլերիցս (xulericʿs) | ||
instrumental | խուլովս (xulovs) | խուլերովս (xulerovs) | ||
locative | — | — | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | խուլդ (xuld) | խուլերդ (xulerd) | ||
dative | խուլիդ (xulid) | խուլերիդ (xulerid) | ||
ablative | խուլիցդ (xulicʿd) | խուլերիցդ (xulericʿd) | ||
instrumental | խուլովդ (xulovd) | խուլերովդ (xulerovd) | ||
locative | — | — |
Adverb
խուլ • (xul)
- deafly, muffled
- tightly
Etymology 2
From Middle Armenian խուլ (xul).
Alternative forms
- խույլ (xuyl)
Noun
խուլ • (xul)
- swelling,tumor
- gland
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | խուլ (xul) | խուլեր (xuler) | ||
dative | խուլի (xuli) | խուլերի (xuleri) | ||
ablative | խուլից (xulicʿ) | խուլերից (xulericʿ) | ||
instrumental | խուլով (xulov) | խուլերով (xulerov) | ||
locative | խուլում (xulum) | խուլերում (xulerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | խուլը/խուլն (xulə/xuln) | խուլերը/խուլերն (xulerə/xulern) | ||
dative | խուլին (xulin) | խուլերին (xulerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | խուլս (xuls) | խուլերս (xulers) | ||
dative | խուլիս (xulis) | խուլերիս (xuleris) | ||
ablative | խուլիցս (xulicʿs) | խուլերիցս (xulericʿs) | ||
instrumental | խուլովս (xulovs) | խուլերովս (xulerovs) | ||
locative | խուլումս (xulums) | խուլերումս (xulerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | խուլդ (xuld) | խուլերդ (xulerd) | ||
dative | խուլիդ (xulid) | խուլերիդ (xulerid) | ||
ablative | խուլիցդ (xulicʿd) | խուլերիցդ (xulericʿd) | ||
instrumental | խուլովդ (xulovd) | խուլերովդ (xulerovd) | ||
locative | խուլումդ (xulumd) | խուլերումդ (xulerumd) |
Middle Armenian
Alternative forms
- խոյլ (xoyl)
Etymology
From Old Armenian խոյլ (xoyl).
Noun
խուլ • (xul)
- swelling, tumour, gland
Derived terms
|
|
Descendants
- Armenian: խուլ (xul)
References
- Łazaryan, Ṙ. S.; Avetisyan, H. M. (2009), “խուլ”, in Miǰin hayereni baṙaran [Dictionary of Middle Armenian] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, page 332a
Old Armenian
Etymology
Uncertain. Ačaṙyan rejects all proposals and leaves the origin open.
According to Meillet, cognate with Ancient Greek κυλλός (kullós, “deformed, crippled, crooked”). This is accepted with reservation by J̌ahukyan, who derives both from Proto-Indo-European *(s)kel- (“to bend, crook”), positing pre-Armenian *kʰōl-.
Adjective
խուլ • (xul)
- deaf
- խուլ առնել ― xul aṙnel ― to deafen, to stun
- խուլ առնել զունկն, խուլ լինել ― xul aṙnel zunkn, xul linel ― to turn or give a deaf ear to
- dumb, mute, unable to speak
Declension
i-type
singular | plural | ||
---|---|---|---|
nominative | խուլ (xul) | խուլք (xulkʿ) | |
genitive | խլի (xli) | խլից (xlicʿ) | |
dative | խլի (xli) | խլից (xlicʿ) | |
accusative | խուլ (xul) | խուլս (xuls) | |
ablative | խլէ (xlē) | խլից (xlicʿ) | |
instrumental | խլիւ (xliw) | խլիւք (xliwkʿ) | |
locative | խլի (xli) | խուլս (xuls) |
Derived terms
|
|
|
Descendants
- Armenian: խուլ (xul)
References
- Ačaṙean, Hračʿeay (1973), “խուլ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume II, 2nd edition, Yerevan: University Press, published 1926–1935, page 415ab
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “խուլ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “խուլ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʿ lezvi patmutʿyun; naxagrayin žamanakašrǰan [History of the Armenian language: The Pre-Literary Period] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, pages 148, 192
- Meillet, Antoine (1935), “Les sourdes aspirées en arménien”, in Bulletin de la Société de linguistique de Paris (in French), volume 36, page 115
- Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 98