Definify.com
Definition 2024
կեանք
կեանք
Old Armenian
Noun
կեանք • (keankʿ) pl
- life; health; subsistence, living, nourishment; conduct, behaviour, manners, habits; means, circumstances, property, substance, goods, patrimony, inheritance, wealth, possessions, fortune; being, days, existence; this world; the world
- խստամբեր կեանք ― xstamber keankʿ ― an austere life
- դժոխըմբեր կեանք ― džoxəmber keankʿ ― a frightful or insupportable life
- բազմավրդով կեանք ― bazmavrdov keankʿ ― a checkered life
- վտանգալից կեանք ― vtangalicʿ keankʿ ― a perilous or hazardous life
- վատ կեանք ― vat keankʿ ― a base life
- չարակեաց կեանք ― čʿarakeacʿ keankʿ ― a wretched life
- անգործ կեանք ― angorc keankʿ ― an unoccupied or idle life
- ունայն կեանք ― unayn keankʿ ― a useless life
- անպաճոյճ կեանք ― anpačoyč keankʿ ― a simple life
- սակաւապէտ կեանք ― sakawapēt keankʿ ― a frugal life
- շինական կեանք ― šinakan keankʿ ― a rural life
- վաստակասէր կեանք ― vastakasēr keankʿ ― a laborious life
- ժիր կեանք ― žir keankʿ ― an active life
- զգաստ կեանք ― zgast keankʿ ― a sober life
- անարատ կեանք ― anarat keankʿ ― a pure life
- բարեկարգ կեանք ― barekarg keankʿ ― a regular life
- չափաւոր կեանք ― čʿapʿawor keankʿ ― a moderate life
- տեսական կեանք ― tesakan keankʿ ― a contemplative life
- անհոգ կեանք ― anhog keankʿ ― a careless life
- անդորրաւետ կեանք ― andorrawet keankʿ ― a quiet or tranquil life
- խաղաղաւէտ կեանք ― xałaławēt keankʿ ― a peaceful life
- փափկասուն կեանք ― pʿapʿkasun keankʿ ― a delectable life
- հեշտալի կեանք ― heštali keankʿ ― an effeminate or luxurious life
- զուարճալից կեանք ― zuarčalicʿ keankʿ ― an agreeable life
- սոսկական վարել կեանս ― soskakan varel keans ― to lead a private life
- անզբօս վարել կեանս ― anzbōs varel keans ― to lead a serious life
- հովուական վարել կեանս ― hovuakan varel keans ― to lead a pastoral life
- ցկեանս ― cʿkeans ― for life
- ի կեանս իմ ― i keans im ― in all my life
- երբէք ի կեանս իմ ― erbēkʿ i keans im ― never in my life
- զամենայն աւուրս կենաց իմոց ― zamenayn awurs kenacʿ imocʿ ― for my whole lifetime
- յաւիտենական, հանդերձեալ կեանք ― yawitenakan, handerjeal keankʿ ― eternal life, the life to come, the next world
- ընթացք, երկարութիւն եւ վախճան կենաց ― əntʿacʿkʿ, erkarutʿiwn ew vaxčan kenacʿ ― the course, the duration and the end of life
- մեկին/ամփոփ կեանք ― mekin/ampʿopʿ keankʿ ― a retired life
- անշուք/աննշան կեանք ― anšukʿ/annšan keankʿ ― obscure life, life of obscurity
- կեանք զերծ ի հոգոց եւ ի կրից ― keankʿ zerc i hogocʿ ew i kricʿ ― a life free from passion, uneasiness or anxieties
- հասարակաց վարել կեանս ― hasarakacʿ varel keans ― to live in common
- բերկրալից, հաճոյական վարել կեանս ― berkralicʿ, hačoyakan varel keans ― to lead a happy, comfortable life
- դողալ ի վերայ կենաց ուրուք ― dołal i veray kenacʿ urukʿ ― to tremble for another's life or days
- կեանս պարգեւել ― keans pargewel ― to grant life to
- շահել զկեանս ― šahel zkeans ― to gain one's living
- ի վտանգ արկանել զկեանս ― i vtang arkanel zkeans ― to imperil, to hazard or expose one's life to danger
- ազատել կամ կորուսանել զկեանս ― azatel kam korusanel zkeans ― to save or lose the life
- ի կենաց արկանել, զրաւել, բառնալ, լուծանել ― i kenacʿ arkanel, zrawel, baṙnal, lucanel ― to deprive of life, to put to death, to kill
- ընդ մէջ կենաց եւ մահու լինել ― ənd mēǰ kenacʿ ew mahu linel ― to be a question of life or death
- ի կենաց անկանել, պակասել ― i kenacʿ ankanel, pakasel ― to lose one's life, to die
- հրաժարել ի կենաց ― hražarel i kenacʿ ― to renounce life
- փոխիլ ի կենաց աստի ― pʿoxil i kenacʿ asti ― to make one's exit from this world
- ելանել ի կենաց ― elanel i kenacʿ ― to depart this life
- սուղն են կեանք ― sułn en keankʿ ― life is short
- ի վտանգի կան կեանք նորա ― i vtangi kan keankʿ nora ― his life is in danger
- ընդ կեանս եւ ընդ մահ ― ənd keans ew ənd mah ― half alive and half dead
- տալ տաց զկեանս իմ վասն նորա ― tal tacʿ zkeans im vasn nora ― I would lay down my life for him or her
- ի կեանս եւ ի մահու ― i keans ew i mahu ― in life and death
- ժամանակն է ոստայն կենաց/որ հինու զկեանս ― žamanakn ē ostayn kenacʿ/or hinu zkeans ― time is the stuff that life is made of
- ըստ կենաց եւ վախճանն ― əst kenacʿ ew vaxčann ― people die as they live
Declension
i-a-type
| plural only (plurale tantum) | |
|---|---|
| nominative | կեանք (keankʿ) |
| genitive | կենաց (kenacʿ) |
| dative | կենաց (kenacʿ) |
| accusative | կեանս (keans) |
| ablative | կենաց (kenacʿ) |
| instrumental | կենաւք = կենօք (kenawkʿ = kenōkʿ) |
| locative | կեանս (keans) |
| the older genitive/dative must have been *կեանց (*keancʿ), as shown by the combining form կենց- (kencʿ-) derived from it | |
Usage notes
The word has the following combining forms:
- կեան- (kean-) (when stressed)
- կեն- (ken-) (when unstressed)
- կեանս- (keans-) (the plural accusative)
- կենս- (kens-) (the former unstressed)
- կենց- (kencʿ-), from *կեանց (*keancʿ), the older genitive/dative of կեանք (keankʿ) replaced later by կենաց (kenacʿ)
- կենդ- (kend-), from կեն- (ken-)
- կենդան- (kendan-), from կենդ- (kend-) + -ան (-an)
Derived terms
Terms derived from կեանք (keankʿ)
|
|
|
Descendants
- Armenian: կյանք (kyankʿ)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “կեանք”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “կեանք”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “կեալ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, published 1926–1935