Definify.com
Definition 2024
կէս
կէս
Old Armenian
Noun
կէս • (kēs)
- half
- ի կէս, կիսով չափ ― i kēs, kisov čʿapʿ ― by half; half done
- կէս ի կէս ― kēs i kēs ― in part, half, by halves, imperfectly
- կէս ի կէս բանիւ խոստանալ ― kēs i kēs baniw xostanal ― to make a half promise; to promise with the lips, insincerely
- կէս ժամ ― kēs žam ― half an hour
- զտասն եւ կէս ժամաւ ― ztasn ew kēs žamaw ― at half past ten
- կէս գիշեր ― kēs gišer ― midnight
- կէսի ճանապարհին ― kēsi čanaparhin ― half way
- հեռի իբր երկու եւ կէս խրասախօք ― heṙi ibr erku ew kēs xrasaxōkʿ ― about two leagues and a half distant
- ի կանգնոյ եւ ի կիսոյ ― i kangnoy ew i kisoy ― a cubit and a half
- ի տարւոջ եւ ի կիսում ― i tarwoǰ ew i kisum ― in a year and a half
- ի կէսն վերածել ― i kēsn veracel ― to reduce to half
- ի կէս աւուրց մեռանել ― i kēs awurcʿ meṙanel ― to die early, in the flower or bloom of youth
- եթէ կիսոյ կէս ի մէնջ մեռանիցիմք ― etʿē kisoy kēs i mēnǰ meṙanicʿimkʿ ― if half of us die
- մեծ կէս աշխարհին աւերացաւ ― mec kēs ašxarhin aweracʿaw ― half the country was ruined
- եւ ահա ի կէս չէ/ոչ է ի կէս զոր պատմեցին ինձ ― ew aha i kēs čʿē/očʿ ē i kēs zor patmecʿin inj ― not half the truth was told me; that which was told me was not half the truth
- կէսք ― kēskʿ ― some
- կէսք..., այլք... ― kēskʿ..., aylkʿ... ― some... others...
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | կէս (kēs) | կէսք (kēskʿ) | |
| genitive | կիսոյ (kisoy) | կիսոց (kisocʿ) | |
| dative | կիսոյ (kisoy) | կիսոց (kisocʿ) | |
| accusative | կէս (kēs) | կէսս (kēss) | |
| ablative | կիսոյ (kisoy) | կիսոց (kisocʿ) | |
| instrumental | կիսով (kisov) | կիսովք (kisovkʿ) | |
| locative | կէս, կիսում (kēs, kisum) | կէսս (kēss) | |
| note the locative with -մ (-m) | |||
i-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | կէս (kēs) | կէսք (kēskʿ) | |
| genitive | կիսի (kisi) | կիսից (kisicʿ) | |
| dative | կիսի (kisi) | կիսից (kisicʿ) | |
| accusative | կէս (kēs) | կէսս (kēss) | |
| ablative | կիսէ (kisē) | կիսից (kisicʿ) | |
| instrumental | կիսիւ (kisiw) | կիսիւք (kisiwkʿ) | |
| locative | կիսի (kisi) | կէսս (kēss) | |
| post-classical | |||
Adverb
կէս • (kēs)
Derived terms
Terms derived from կէս (kēs)
|
|
|
Descendants
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “կէս”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “կէս”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “կէս”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, published 1926–1935
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 360