Armenian

Noun

կշիռ • ‎(kšiṙ)

1. weight

   տեսակարար կշիռ — specific weight

2. (figuratively) authority, influence, weight

Declension

Related terms

Old Armenian

Alternative forms

• կշեռ ‎(kšeṙ)

Etymology

From Akkadian 𒄑𒂟 ‎(gišrinnu, “scales”).

Noun

կշիռ • ‎(kšiṙ)

1. balance, scales, steelyard, weighing machine

   ծանրոցք կշռոց‎ ― canrocʿkʿ kšṙocʿ ― counterpoise, the weights of a steel-yard or beam

   նժար, թաթ, սլաք, լծակք կշռոյ‎ ― nžar, tʿatʿ, slakʿ, lcakkʿ kšṙoy ― the scales, the tongue, the beam of a balance

   կշիռ դահեկանաց‎ ― kšiṙ dahekanacʿ ― money-scales

   կշիռ քաղաքական‎ ― kšiṙ kʿałakʿakan ― balance of power

   կշիռ արդար‎ ― kšiṙ ardar ― correct balance, scales; just weight

   զմէտ կշռոյն անայլայլակ ունել‎ ― zmēt kšṙoyn anaylaylak unel ― to hold the balance evenly; to counter-balance, to counter-poise, to counter-vail, to equipoise, to equilibrate

   կշիռ հաշուի‎ ― kšiṙ hašui ― balance, balance-sheet

   առնել զկշիռ հաշուի‎ ― aṙnel zkšiṙ hašui ― to strike the balance

   կշիռ առնել զհաշիւ‎ ― kšiṙ aṙnel zhašiw ― to balance or settle an account

   դնել զգլուխ ի կշիռս, տալ զանձն ի կշիռս‎ ― dnel zglux i kšiṙs, tal zanjn i kšiṙs ― to risk oneself, to incur danger, to ran into jeopardy, to expose oneself to death, to carry one's life in one's hand, to encounter danger of death

2. arm of the balance; scale, pan

   զոյգք/լուծք կշռոց‎ ― zoygkʿ/luckʿ kšṙocʿ ― scales, pair of scales

3. (astronomy) Libra
4. weight, heaviness, ponderousness

   կշիռ տեսակարար‎ ― kšiṙ tesakarar ― specific weight

   կշիռ յարաբերական‎ ― kšiṙ yaraberakan ― relative weight

   կշիռ բացարձակ‎ ― kšiṙ bacʿarjak ― absolute weight

   կշիռ անօթոց‎ ― kšiṙ anōtʿocʿ ― tare, tare and tret

   կշռով‎ ― kšṙov ― by weight

   զնոյն կշռով‎ ― znoyn kšṙov ― as much, equally, of like measure or weight

   կանոն կշռոց, մայր կշիռ‎ ― kanon kšṙocʿ, mayr kšiṙ ― standard-weight

   պաշտօնեայ կարգեալ յուղղութիւն կշռոց‎ ― paštōneay kargeal yułłutʿiwn kšṙocʿ ― officer appointed to mark weights and measures

   սահմանել զկշիռս‎ ― sahmanel zkšiṙs ― to stamp with the public mark

   կշիռ նենգութեան‎ ― kšiṙ nengutʿean ― false weight

   կշիռ ստութեան առնել‎ ― kšiṙ stutʿean aṙnel ― to falsify weights or scales

   գնել ինչ ի կշիռ ոսկւոյ‎ ― gnel inčʿ i kšiṙ oskwoy ― to pay exceedingly dear for, or at an extravagant rate

   պահապանք կշռոյ, պահպանեալք կշռով‎ ― pahapankʿ kšṙoy, pahpanealkʿ kšṙov ― door-keeper, porter

5. equilibrium, poise; equivalent, equal value, counterpoise; proportion

   կշիռ տաղաչափական‎ ― kšiṙ tałačʿapʿakan ― the scan or measure of verses, prosody

   զկշիռն ընդունել, առնուլ անդրէն զկշիռն‎ ― zkšiṙn əndunel, aṙnul andrēn zkšiṙn ― to receive the equivalent, or in exchange

   կորուսանել զկշիռ կայից‎ ― korusanel zkšiṙ kayicʿ ― to lose the balance or equilibrium

6. parallel, comparison, likening; trial, examination, ponderation, judgment

   կշիռ վերուստ ի վայր‎ ― kšiṙ verust i vayr ― in equilibrium; perpendicularly, vertically

   ի կշիռ մատուցանել, դնել ի կշիռս մտաց‎ ― i kšiṙ matucʿanel, dnel i kšiṙs mtacʿ ― to ponder, to examine, to consider, to weigh

   ի կշիռ մտանել‎ ― i kšiṙ mtanel ― to be weighed, carefully pondered or considered

   ի կշիռ դնել զոք ընդ ումեք, ի կշիռ ընդ միմեանս արկանել‎ ― i kšiṙ dnel zokʿ ənd umekʿ, i kšiṙ ənd mimeans arkanel ― to compare with

   ի կշիռ բերեալ համեմատել, ի կշիռ համեմատութեան բերել, ի կշիռ կալ ննդ ումեք‎ ― i kšiṙ bereal hamematel, i kšiṙ hamematutʿean berel, i kšiṙ kal nnd umekʿ ― to be compared with, to compare oneself with

Declension

Adjective

կշիռ • ‎(kšiṙ)

1. equal, just, tantamount, equivalent, proportional

   կշիռ գտակաւ‎ ― kšiṙ gtakaw ― exactly, precisely

   կշիռ գտակաւ գործել ինչ‎ ― kšiṙ gtakaw gorcel inčʿ ― to go by rule and compass, to do every thing with weight and measure

Declension

Adverb

կշիռ • ‎(kšiṙ)

1. equally, justly, exactly, proportionately
2. perpendicularly, directly over, vertically

Derived terms

Descendants

• Armenian: կշիռ ‎(kšiṙ), կշեռք ‎(kšeṙkʿ)

References

• Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “կշիռ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “կշիռ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “կշիռ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, published 1926–1935