Definify.com
Definition 2024
հանեմ
հանեմ
Old Armenian
Alternative forms
- հանում (hanum)
Verb
հանեմ • (hanem)
- (transitive) to draw or pull out, to take away, to abstract, to remove, to displace; to dislodge; to rise, to lift up, to carry up
- հանել բռնի/բռնաբար ― hanel bṙni/bṙnabar ― to extort, to wrest, to seize by force, to take by violence
- հանել զթեփ ― hanel ztʿepʿ ― to scale; to pearl or decorticate seed
- հանել յարմատոց ― hanel yarmatocʿ ― to root up, to extirpate
- հանել զքառակուսի արմատ թուոյ ― hanel zkʿaṙakusi armat tʿuoy ― to extract the square root of a number
- հանել յաչաց ― hanel yačʿacʿ ― to cause to lose the favour or affection of
- հանել յաչաց ժողովրդեան ― hanel yačʿacʿ žołovrdean ― to render unpopular
- յինքն հանել ― yinkʿn hanel ― to appropriate to oneself, to take possession of, to assume wrongfully
- ի բանս հանել ― i bans hanel ― to delude, to beguile, to seduce, to betray, to deceive
- հանել իրաւունս ― hanel irawuns ― to do justice to
- հանել զվրէժ քինուն/հանել զփոխարէն չարեացն ― hanel zvrēž kʿinun/hanel zpʿoxarēn čʿareacʿn ― to avenge oneself, to be revenged; to turn the tables upon
- հանել օգուտ ― hanel ōgut ― to turn to account, to profit by, to derive benefit from, to avail oneself of, to improve
- հանել հետեւանս ― hanel hetewans ― to desume a consequence
- հանել զօրս ― hanel zōrs ― to levy soldiers, troops
- հանել ի ժառանգութէնէ ― hanel i žaṙangutʿēnē ― to dispossess
- հանել յայլ լեզու ― hanel yayl lezu ― to translate into
- հանել աւուրս, զգիշերն ― hanel awurs, zgišern ― to pass the days, the night
- ի բաց հանել ― i bacʿ hanel ― to exclude; to scatter; to send back or away, to dismiss, to discharge
- հանել աւուրս բազումս ― hanel awurs bazums ― to remain a long time
- հանել զոք ի ձեռս ուրուք ― hanel zokʿ i jeṙs urukʿ ― to give, to deliver up
- հանել լեզու ― hanel lezu ― to put out one's tongue; to loll out one's tongue
- վիճակ հանել ― vičak hanel ― to draw, to cast lots
- հանել զկարասիս ― hanel zkarasis ― to unfurnish, to strip
- հանել զկինն ― hanel zkinn ― to repudiate
- հանել կանանց զյօնսն ― hanel kanancʿ zyōnsn ― to paint one's eyebrows
- հանել զջուր ― hanel zǰur ― to draw water, to draw up, to fetch up
- հանել ի նաւէ ― hanel i nawē ― to disembark; to land, to set on shore
- հանել ճանապարհի, դրան ― hanel čanaparhi, dran ― to lead to, to run into, to abut or end in
- հանել առ ոք հանել ― hanel aṙ okʿ hanel ― to present, to introduce
- հանել զսուրն ի պատենից ― hanel zsurn i patenicʿ ― to unsheathe
- հանել ընդ սուր ― hanel ənd sur ― to put to the edge of the sword
- հանել զհոգին ― hanel zhogin ― to give up the ghost, to expire, to die
- հանել զօրհնութիւն ― hanel zōrhnutʿiwn ― to bless, to praise
- հա՛ն զիս աստի ― hán zis asti ― take me out of this
- հանել յոք զիմն ― hanel yokʿ zimn ― to apply to
- (transitive, figuratively) to divulge, to let out, to publish
- հանել ընդ աշխարհ ― hanel ənd ašxarh ― to publish, to divulge every where
- հանել անուն չար ― hanel anun čʿar ― to defame, to decry, to slander, to belie
- ի վեր հանել ― i ver hanel ― to inform of, to discover, to disclose, to reveal, to unveil, to unmask
- հանել ինչ յոք ― hanel inčʿ yokʿ ― to ascribe, to attribute, to impute
- հանել յոք զպատճառս ամենայն չարեաց ― hanel yokʿ zpatčaṙs amenayn čʿareacʿ ― to accuse of every evil
- (transitive, figuratively) to offer, to present
- հանել ողջակէզ ― hanel ołǰakēz ― to sacrifice
- (transitive, mathematics) to subtract, to take away
Conjugation
active
infinitive | հանել (hanel) | participle | հանեալ (haneal) | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
causative | — | aorist stem | հան- (han-) | ||||
person | singular | plural | |||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
present | հանեմ (hanem) | հանես (hanes) | հանէ (hanē) | հանեմք (hanemkʿ) | հանէք (hanēkʿ) | հանեն (hanen) | |
imperfect | հանէի, հանեի* (hanēi, hanei*) | հանէիր, հանեիր* (hanēir, haneir*) | հանէր (hanēr) | հանէաք, հանեաք* (hanēakʿ, haneakʿ*) | հանէիք, հանեիք* (hanēikʿ, haneikʿ*) | հանէին, հանեին* (hanēin, hanein*) | |
aorist | հանի (hani) | հաներ (haner) | եհան (ehan) | հանաք (hanakʿ) | հանէք, հանիք (hanēkʿ, hanikʿ) | հանին (hanin) | |
subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
present | հանիցեմ (hanicʿem) | հանիցես (hanicʿes) | հանիցէ (hanicʿē) | հանիցեմք (hanicʿemkʿ) | հանիցէք (hanicʿēkʿ) | հանիցեն (hanicʿen) | |
aorist | հանից (hanicʿ) | հանցես (hancʿes) | հանցէ (hancʿē) | հանցուք (hancʿukʿ) | հանջիք (hanǰikʿ) | հանցեն (hancʿen) | |
imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
imperative | — | հա՛ն (hán) | — | — | հանէ՛ք (hanḗkʿ) | — | |
cohortative | — | հանջի՛ր (hanǰír) | — | — | հանջի՛ք (hanǰíkʿ) | — | |
prohibitive | — | մի՛ հաներ (mí haner) | — | — | մի՛ հանէք (mí hanēkʿ) | — | |
*rare note the aorist stem without -ecʿ |
mediopassive
infinitive | հանել, հանիլ* (hanel, hanil*) | participle | հանեալ (haneal) | ||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
causative | — | aorist stem | հան- (han-) | ||||
person | singular | plural | |||||
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
present | հանիմ (hanim) | հանիս (hanis) | հանի (hani) | հանիմք (hanimkʿ) | հանիք (hanikʿ) | հանին (hanin) | |
imperfect | հանէի (hanēi) | հանէիր (hanēir) | հանէր, հանիւր (hanēr, haniwr) | հանէաք (hanēakʿ) | հանէիք (hanēikʿ) | հանէին (hanēin) | |
aorist | հանայ (hanay) | հանար (hanar) | հանաւ (hanaw) | հանաք (hanakʿ) | հանայք (hanaykʿ) | հանան (hanan) | |
subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
present | հանիցիմ (hanicʿim) | հանիցիս (hanicʿis) | հանիցի (hanicʿi) | հանիցիմք (hanicʿimkʿ) | հանիցիք (hanicʿikʿ) | հանիցին (hanicʿin) | |
aorist | հանայց (hanaycʿ) | հանցիս (hancʿis) | հանցի (hancʿi) | հանցուք (hancʿukʿ) | հանջիք (hanǰikʿ) | հանցին (hancʿin) | |
imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
imperative | — | հանի՛ր (hanír) | — | — | հանարո՛ւք (hanarúkʿ) | — | |
cohortative | — | հանջի՛ր (hanǰír) | — | — | հանջի՛ք (hanǰíkʿ) | — | |
prohibitive | — | մի՛ հանիր (mí hanir) | — | — | մի՛ հանիք (mí hanikʿ) | — | |
*post-classical note the aorist stem without -ecʿ |
Derived terms
Terms derived from հանեմ (hanem)
|
|
|
Descendants
- Armenian: հանել (hanel)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “հանեմ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “հանեմ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “հան”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, published 1926–1935
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 389