Definify.com
Definition 2024
व्याघ्र
व्याघ्र
Sanskrit
Noun
व्याघ्र • (vyāghrá) m
- a tiger (not in RV., but in AV., often mentioned with the lion; according to R. III, 30, 26, शार्दूली (śārdūlī) is the mythical mother of tigers; but in वह्निपुराण (vahni-purāṇa) they are said to be the offspring of कश्यप (kaśyapa)'s wife दंष्ट्रा (daṃṣṭrā); compare चित्रव्याघ्र (citra-vyāghra)) (AV. etc.)
- any pre-eminently strong or noble person, "a tiger among men" (compare ऋषभ (ṛṣabha), सिंह (siṃha))
- Millettia pinnata (L.)
- a red variety of the castor-oil plant (L.)
- name of a rākṣasa (VP.)
- name of a king (Rājat.)
- name of various authors (also abridged from व्याघ्रपद् (vyāghra-pad)) (Cat.)
Declension
| Masculine a-stem declension of व्याघ्र | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | व्याघ्रः (vyāghraḥ) | ||
| Gen. sg. | व्याघ्रस्य (vyāghrasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | व्याघ्रः (vyāghraḥ) | व्याघ्रौ (vyāghrau) | व्याघ्राः (vyāghrāḥ) |
| Vocative | व्याघ्र (vyāghra) | व्याघ्रौ (vyāghrau) | व्याघ्राः (vyāghrāḥ) |
| Accusative | व्याघ्रम् (vyāghram) | व्याघ्रौ (vyāghrau) | व्याघ्रान् (vyāghrān) |
| Instrumental | व्याघ्रेण (vyāghreṇa) | व्याघ्राभ्याम् (vyāghrābhyām) | व्याघ्रैः (vyāghraiḥ) |
| Dative | व्याघ्राय (vyāghrāya) | व्याघ्राभ्याम् (vyāghrābhyām) | व्याघ्रेभ्यः (vyāghrebhyaḥ) |
| Ablative | व्याघ्रात् (vyāghrāt) | व्याघ्राभ्याम् (vyāghrābhyām) | व्याघ्रेभ्यः (vyāghrebhyaḥ) |
| Genitive | व्याघ्रस्य (vyāghrasya) | व्याघ्रयोः (vyāghrayoḥ) | व्याघ्राणाम् (vyāghrāṇām) |
| Locative | व्याघ्रे (vyāghre) | व्याघ्रयोः (vyāghrayoḥ) | व्याघ्रेषु (vyāghreṣu) |
Descendants
- Bengali: বাঘ (bagh)
- Gujarati: વાઘ (vāgh)
- Hindi: बाघ (bāgh)
- Malayalam: വ്യാഘ്രം (vyāghraṃ)
- Marathi: वाघ (vāgha)
- Pali: byaggha/ब्यग्घ/ဗျဂ္ဃ
- Telugu: వ్యాఘ్రము (vyāghramu)
References
- Sir Monier Monier-Williams (1898) A Sanskrit-English dictionary etymologically and philologically arranged with special reference to cognate Indo-European languages, Oxford: Clarendon Press, page 1036