Sanskrit
Noun
सार • (sāra) m
- course, motion
- पूर्वसार (pūrva-sāra) — going eastwards
- stretching out, extension
Declension
| Masculine a-stem declension of सार |
| Nom. sg.
|
सारः (sāraḥ)
|
| Gen. sg.
|
सारस्य (sārasya)
|
| |
Singular |
Dual |
Plural |
| Nominative
|
सारः (sāraḥ)
|
सारौ (sārau)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Vocative
|
सार (sāra)
|
सारौ (sārau)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Accusative
|
सारम् (sāram)
|
सारौ (sārau)
|
सारान् (sārān)
|
| Instrumental
|
सारेण (sāreṇa)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारैः (sāraiḥ)
|
| Dative
|
साराय (sārāya)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Ablative
|
सारात् (sārāt)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Genitive
|
सारस्य (sārasya)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
साराणाम् (sārāṇām)
|
| Locative
|
सारे (sāre)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
सारेषु (sāreṣu)
|
Adjective
सार • (sāra)
- driving away, destroying
Declension
| Masculine a-stem declension of सार |
| Nom. sg.
|
सारः (sāraḥ)
|
| Gen. sg.
|
सारस्य (sārasya)
|
| |
Singular |
Dual |
Plural |
| Nominative
|
सारः (sāraḥ)
|
सारौ (sārau)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Vocative
|
सार (sāra)
|
सारौ (sārau)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Accusative
|
सारम् (sāram)
|
सारौ (sārau)
|
सारान् (sārān)
|
| Instrumental
|
सारेण (sāreṇa)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारैः (sāraiḥ)
|
| Dative
|
साराय (sārāya)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Ablative
|
सारात् (sārāt)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Genitive
|
सारस्य (sārasya)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
साराणाम् (sārāṇām)
|
| Locative
|
सारे (sāre)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
सारेषु (sāreṣu)
|
| Feminine ā-stem declension of सार |
| Nom. sg.
|
सारा (sārā)
|
| Gen. sg.
|
सारायाः (sārāyāḥ)
|
| |
Singular |
Dual |
Plural |
| Nominative
|
सारा (sārā)
|
सारे (sāre)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Vocative
|
सारे (sāre)
|
सारे (sāre)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Accusative
|
साराम् (sārām)
|
सारे (sāre)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Instrumental
|
सारया (sārayā)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
साराभिः (sārābhiḥ)
|
| Dative
|
सारायै (sārāyai)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
साराभ्यः (sārābhyaḥ)
|
| Ablative
|
सारायाः (sārāyāḥ)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
साराभ्यः (sārābhyaḥ)
|
| Genitive
|
सारायाः (sārāyāḥ)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
साराणाम् (sārāṇām)
|
| Locative
|
सारायाम् (sārāyām)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
सारासु (sārāsu)
|
| Neuter a-stem declension of सार |
| Nom. sg.
|
सारम् (sāram)
|
| Gen. sg.
|
सारस्य (sārasya)
|
| |
Singular |
Dual |
Plural |
| Nominative
|
सारम् (sāram)
|
सारे (sāre)
|
साराणि (sārāṇi)
|
| Vocative
|
सार (sāra)
|
सारे (sāre)
|
साराणि (sārāṇi)
|
| Accusative
|
सारम् (sāram)
|
सारे (sāre)
|
साराणि (sārāṇi)
|
| Instrumental
|
सारेण (sāreṇa)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारैः (sāraiḥ)
|
| Dative
|
सारा (sārā)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Ablative
|
सारात् (sārāt)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Genitive
|
सारस्य (sārasya)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
साराणाम् (sārāṇām)
|
| Locative
|
सारे (sāre)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
सारेषु (sāreṣu)
|
Etymology 2
Perhaps to be connected with sāra above; probably from a lost root meaning "to be strong"
Noun
सार • (sāra) n, m
- the core or pith or solid interior of anything
- firmness, strength, power, energy
- the substance or essence or marrow or cream or heart or essential part of anything, best part, quintessence
- (at the end of a compound) "chiefly consisting of or depending on etc.", compare पर (para)
- धर्मसारं जगत् (dharma-sāraṃ jagat) — the world chiefly depends on justice
- तूष्णींसार (tūṣṇīṃ-sāra) — chiefly silent
- सारत् सारम् (sārat sāram) - the very best
- the real meaning, main point
- a compendium, summary, epitome (often at the end of a compound in titles of books)
- a chief-ingredient or constituent part of the body (causing the peculiarities of temperament; reckoned to be 7, namely सत्त्व (sattva), शुक्र (śukra), मज्जन् (majjan), अस्थि (asthi), मेदस् (medas), मांस (māṃsa), रक्त (rakta))
- any ingredient
- nectar
- cream, curds
- worth, value
- सरेणtr (sareṇa) — in consideration of, according to
- wealth, property, goods, riches
- (masculine, rhetoric) a kind of climax
- resin used as a perfume
- water
- dung
- the matter formed in a boil or ulcer, pus
- impure carbonate of soda
- a confederate prince, ally
- m (=शार (śāra)) a piece at chess or backgammon etc.
Declension
| Masculine a-stem declension of सार |
| Nom. sg.
|
सारः (sāraḥ)
|
| Gen. sg.
|
सारस्य (sārasya)
|
| |
Singular |
Dual |
Plural |
| Nominative
|
सारः (sāraḥ)
|
सारौ (sārau)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Vocative
|
सार (sāra)
|
सारौ (sārau)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Accusative
|
सारम् (sāram)
|
सारौ (sārau)
|
सारान् (sārān)
|
| Instrumental
|
सारेण (sāreṇa)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारैः (sāraiḥ)
|
| Dative
|
साराय (sārāya)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Ablative
|
सारात् (sārāt)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Genitive
|
सारस्य (sārasya)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
साराणाम् (sārāṇām)
|
| Locative
|
सारे (sāre)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
सारेषु (sāreṣu)
|
| Neuter a-stem declension of सार |
| Nom. sg.
|
सारम् (sāram)
|
| Gen. sg.
|
सारस्य (sārasya)
|
| |
Singular |
Dual |
Plural |
| Nominative
|
सारम् (sāram)
|
सारे (sāre)
|
साराणि (sārāṇi)
|
| Vocative
|
सार (sāra)
|
सारे (sāre)
|
साराणि (sārāṇi)
|
| Accusative
|
सारम् (sāram)
|
सारे (sāre)
|
साराणि (sārāṇi)
|
| Instrumental
|
सारेण (sāreṇa)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारैः (sāraiḥ)
|
| Dative
|
सारा (sārā)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Ablative
|
सारात् (sārāt)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Genitive
|
सारस्य (sārasya)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
साराणाम् (sārāṇām)
|
| Locative
|
सारे (sāre)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
सारेषु (sāreṣu)
|
Descendants
Adjective
सार • (sāra)
- hard, firm, solid, strong
- precious, valuable
- good, sound, best, excellent
- sound (as an argument that has been thoroughly proved)
- full of (+instrumental)
- motley, speckled (=शार (śāra))
Declension
| Masculine a-stem declension of सार |
| Nom. sg.
|
सारः (sāraḥ)
|
| Gen. sg.
|
सारस्य (sārasya)
|
| |
Singular |
Dual |
Plural |
| Nominative
|
सारः (sāraḥ)
|
सारौ (sārau)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Vocative
|
सार (sāra)
|
सारौ (sārau)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Accusative
|
सारम् (sāram)
|
सारौ (sārau)
|
सारान् (sārān)
|
| Instrumental
|
सारेण (sāreṇa)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारैः (sāraiḥ)
|
| Dative
|
साराय (sārāya)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Ablative
|
सारात् (sārāt)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Genitive
|
सारस्य (sārasya)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
साराणाम् (sārāṇām)
|
| Locative
|
सारे (sāre)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
सारेषु (sāreṣu)
|
| Feminine ā-stem declension of सार |
| Nom. sg.
|
सारा (sārā)
|
| Gen. sg.
|
सारायाः (sārāyāḥ)
|
| |
Singular |
Dual |
Plural |
| Nominative
|
सारा (sārā)
|
सारे (sāre)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Vocative
|
सारे (sāre)
|
सारे (sāre)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Accusative
|
साराम् (sārām)
|
सारे (sāre)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Instrumental
|
सारया (sārayā)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
साराभिः (sārābhiḥ)
|
| Dative
|
सारायै (sārāyai)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
साराभ्यः (sārābhyaḥ)
|
| Ablative
|
सारायाः (sārāyāḥ)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
साराभ्यः (sārābhyaḥ)
|
| Genitive
|
सारायाः (sārāyāḥ)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
साराणाम् (sārāṇām)
|
| Locative
|
सारायाम् (sārāyām)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
सारासु (sārāsu)
|
| Neuter a-stem declension of सार |
| Nom. sg.
|
सारम् (sāram)
|
| Gen. sg.
|
सारस्य (sārasya)
|
| |
Singular |
Dual |
Plural |
| Nominative
|
सारम् (sāram)
|
सारे (sāre)
|
साराणि (sārāṇi)
|
| Vocative
|
सार (sāra)
|
सारे (sāre)
|
साराणि (sārāṇi)
|
| Accusative
|
सारम् (sāram)
|
सारे (sāre)
|
साराणि (sārāṇi)
|
| Instrumental
|
सारेण (sāreṇa)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारैः (sāraiḥ)
|
| Dative
|
सारा (sārā)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Ablative
|
सारात् (sārāt)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Genitive
|
सारस्य (sārasya)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
साराणाम् (sārāṇām)
|
| Locative
|
सारे (sāre)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
सारेषु (sāreṣu)
|
Etymology 3
Adjective
सार • (sāra)
- having spokes
Declension
| Masculine a-stem declension of सार |
| Nom. sg.
|
सारः (sāraḥ)
|
| Gen. sg.
|
सारस्य (sārasya)
|
| |
Singular |
Dual |
Plural |
| Nominative
|
सारः (sāraḥ)
|
सारौ (sārau)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Vocative
|
सार (sāra)
|
सारौ (sārau)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Accusative
|
सारम् (sāram)
|
सारौ (sārau)
|
सारान् (sārān)
|
| Instrumental
|
सारेण (sāreṇa)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारैः (sāraiḥ)
|
| Dative
|
साराय (sārāya)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Ablative
|
सारात् (sārāt)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Genitive
|
सारस्य (sārasya)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
साराणाम् (sārāṇām)
|
| Locative
|
सारे (sāre)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
सारेषु (sāreṣu)
|
| Feminine ā-stem declension of सार |
| Nom. sg.
|
सारा (sārā)
|
| Gen. sg.
|
सारायाः (sārāyāḥ)
|
| |
Singular |
Dual |
Plural |
| Nominative
|
सारा (sārā)
|
सारे (sāre)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Vocative
|
सारे (sāre)
|
सारे (sāre)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Accusative
|
साराम् (sārām)
|
सारे (sāre)
|
साराः (sārāḥ)
|
| Instrumental
|
सारया (sārayā)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
साराभिः (sārābhiḥ)
|
| Dative
|
सारायै (sārāyai)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
साराभ्यः (sārābhyaḥ)
|
| Ablative
|
सारायाः (sārāyāḥ)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
साराभ्यः (sārābhyaḥ)
|
| Genitive
|
सारायाः (sārāyāḥ)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
साराणाम् (sārāṇām)
|
| Locative
|
सारायाम् (sārāyām)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
सारासु (sārāsu)
|
| Neuter a-stem declension of सार |
| Nom. sg.
|
सारम् (sāram)
|
| Gen. sg.
|
सारस्य (sārasya)
|
| |
Singular |
Dual |
Plural |
| Nominative
|
सारम् (sāram)
|
सारे (sāre)
|
साराणि (sārāṇi)
|
| Vocative
|
सार (sāra)
|
सारे (sāre)
|
साराणि (sārāṇi)
|
| Accusative
|
सारम् (sāram)
|
सारे (sāre)
|
साराणि (sārāṇi)
|
| Instrumental
|
सारेण (sāreṇa)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारैः (sāraiḥ)
|
| Dative
|
सारा (sārā)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Ablative
|
सारात् (sārāt)
|
साराभ्याम् (sārābhyām)
|
सारेभ्यः (sārebhyaḥ)
|
| Genitive
|
सारस्य (sārasya)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
साराणाम् (sārāṇām)
|
| Locative
|
सारे (sāre)
|
सारयोः (sārayoḥ)
|
सारेषु (sāreṣu)
|
References
- Sir Monier Monier-Williams (1898) A Sanskrit-English dictionary etymologically and philologically arranged with special reference to cognate Indo-European languages, Oxford: Clarendon Press, page 1208