Definify.com
Definition 2025
ուշ
ուշ
Armenian
Adverb
ուշ • (uš)
- late
- Ուզո՞ւմ ես ինձ հետ ինչ-որ բան անել ավելի ուշ։ ― Uzu?m es inj het inčʿ-or ban anel aveli uš. ― Do you want to do something with me later?
Adjective
ուշ • (uš) (superlative ամենաուշ)
Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | ուշ (uš) | ուշեր (ušer) | ||
dative | ուշի (uši) | ուշերի (ušeri) | ||
ablative | ուշից (ušicʿ) | ուշերից (ušericʿ) | ||
instrumental | ուշով (ušov) | ուշերով (ušerov) | ||
locative | ուշում (ušum) | ուշերում (ušerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | ուշը/ուշն (ušə/ušn) | ուշերը/ուշերն (ušerə/ušern) | ||
dative | ուշին (ušin) | ուշերին (ušerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | ուշս (ušs) | ուշերս (ušers) | ||
dative | ուշիս (ušis) | ուշերիս (ušeris) | ||
ablative | ուշիցս (ušicʿs) | ուշերիցս (ušericʿs) | ||
instrumental | ուշովս (ušovs) | ուշերովս (ušerovs) | ||
locative | ուշումս (ušums) | ուշերումս (ušerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | ուշդ (ušd) | ուշերդ (ušerd) | ||
dative | ուշիդ (ušid) | ուշերիդ (ušerid) | ||
ablative | ուշիցդ (ušicʿd) | ուշերիցդ (ušericʿd) | ||
instrumental | ուշովդ (ušovd) | ուշերովդ (ušerovd) | ||
locative | ուշումդ (ušumd) | ուշերումդ (ušerumd) |
Old Armenian
Etymology
From Iranian *uš. Compare Middle Persian ʾwš (ōš), Persian هوش (hôš). Ultimately from Proto-Indo-European *h₂ows- (“ear”).
The sense “late” developed somehow from the sense “attentive”.
Noun
ուշ • (uš)
- intelligence, mind, sentiment, sense, instinct; memory, remembrance; attention
- ուշ եւ ուրուշ ― uš ew uruš ― the senses
- ուշ ի կուրծ ― uš i kurc ― attentively, carefully, heedfully
- ուշի ուշով ― uši ušov ― with great attention, most attentively, more at leisure, diligently, carefully
- ուշ առնել, առնուլ, ունել, դնել ― uš aṙnel, aṙnul, unel, dnel ― to pay attention, to be attentive, to have in view, not to lose sight of; to apply oneself to; to mind, to take care, to be heedful or cautious, to take good heed, to be on one's guard; to tend to, to aim at, to seek, to try, to endeavour, to strive
- յուշ ածել, առնել, արկանել ― yuš acel, aṙnel, arkanel ― to recall to mind, to remember, to remind
- յուշ գալ, լինել, զուշով գալ ― yuš gal, linel, zušov gal ― to bear in mind, to recollect, to call to mind, to remember
- յուշի ունել, կապել ― yuši unel, kapel ― to preserve in one's memory, to have recollection of, never to forget
- ուշ ի կուրծս առնել ― uš i kurcs aṙnel ― to think, to meditate, to conceive or imagine the design of
- ուշ ի կուրծս արկանել ― uš i kurcs arkanel ― to take a thing for serious, in earnest
- զուշ եւ զուրուշ գրաւել ― zuš ew zuruš grawel ― to enchant, to bewitch
- ընդոստուցանել զուշ ― əndostucʿanel zuš ― to excite the attention
- ուշ ունել յոք ― uš unel yokʿ ― to follow with the eyes
- յուշ բերել ― yuš berel ― to call to mind, to remember
- յուշի բերել ― yuši berel ― to revive, to cause a person recover his breath, to quicken, to rouse
- ուշ ունել ― uš unel ― to pay attention, to notice; to wait
- բառնել յուշոյ մտաց ― baṙnel yušoy mtacʿ ― to cause to forget, to put out of one's head
- պրծանիլ յուշոյ յիշատակաց ― prcanil yušoy yišatakacʿ ― to be forgotten
- յուշ լինի ինձ, ինձ յուշ անկանի ― yuš lini inj, inj yuš ankani ― I do remember
- ուշ ի կուրծս անկաւ գրել ― uš i kurcs ankaw grel ― the idea struck him to write, he conceived the idea of writing
- ուշ ի կուրծս քաջալերէին զմիմեանս ― uš i kurcs kʿaǰalerēin zmimeans ― they incessantly encouraged one another
- չէ ի յուշ մտաց ― čʿē i yuš mtacʿ ― he does not remember
- նմա ընդ յուշի կապեալ ― nma ənd yuši kapeal ― calling to his memory, reminding him
- ո՛ւշ կալ ― úš kal ― attention!
Declension
i-type
o-type
Adjective
ուշ • (uš)
Adverb
ուշ • (uš)
Derived terms
Terms derived from ուշ (uš)
|
|
|
Related terms
|
|
|
Descendants
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “ուշ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “ուշ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “ուշ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, Yerevan: University Press, published 1926–1935